Η αντιμετώπιση της μουσουλμανικής μειονότητας της Θράκης από το ελληνικό κράτος

    Αποφασίσαμε να ασχοληθούμε με την μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης γιατί πάρα πολύς κόσμος δεν γνωρίζει βασικά πράγματα (πολλοί δεν γνωρίζουν καν ότι υπάρχει μειονότητα στην Ελλάδα). Η απόσταση της Αθήνας από την Θράκη αλλά και η νοοτροπία "ότι δεν αφορά την πόλη/χωριό μου δεν αφορά και μένα" που έχουμε, όπως και η μη προβολή της συγκεκριμένης περιοχής σε ΜΜΕ, καμπάνιες τουρισμού ή σε εκπαιδευτικά ντοκυμαντέρ είναι κάποιοι από τους λόγους της "άγνοιας" των Ελλήνων για την μειονότητα. Άγνοια στην καλύτερη περίπτωση, στην χειρότερη στερεότυπα και προκαταλήψεις. Θα κάνουμε λοιπόν σήμερα μια προσπάθεια να δώσουμε κάποια στοιχεία για την περιοχή. Ο γράφων την έχει επισκεφτεί 1-2 φορές και έχει και προσωπική εμπειρία με ανθρώπους εκεί και παραδέχεται σήμερα πως μέχρι να την επισκεφτεί δεν γνώριζε και ο ίδιος πολλά πράγματα για την μειονότητα.
    Ας ορίσουμε λοιπόν αρχικά τον όρο "μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης". Πρόκειται για τους ανθρώπους εκείνους που ζουν στον ορεινό όγκο της Ροδόπης σε 120 περίπου χωριά, αλλά και σε γειτονιές των μεγάλων πόλεων της Ξάνθης και της Κομοτηνής οι οποίοι εξαιρέθηκαν από την συμφωνία "περί ανταλλαγής των πληθυσμών" που υπογράφηκε μετά την καταστροφή της Σμύρνης, μεταξύ του Ελευθέριου Βενιζέλου και του Κεμάλ Ατατούρκ. Αποτελούν περίπου το 1-2% του ελληνικού πληθυσμού και ορίζονται ως θρησκευτική μειονότητα αφού το χαρακτηριστικό όλων είναι ότι είναι μουσουλμάνοι.  Η ελληνική μουσουλμανική μειονότητα αποτελείται από τρεις εθνοτικές ομάδες με χαρακτηριστικό την γλώσσα: τους τουρκόφωνους, τους πομάκους και τους ρομά. Γραπτή γλώσσα έχουν μόνο οι τουρκόφωνοι (τουρκικά) ενώ τα πομάκικα και τα τσιγγάνικα είναι διάλεκτοι και ως εκ τούτου συναντώνται μόνο στον προφορικό λόγο και κινδυνεύουν να χαθούν, καθώς τα τουρκικά επιβάλλονται και στα παιδιά που δεν ανήκουν στην τουρκόφωνη κοινότητα.
    Οι άνθρωποι αυτοί είναι Έλληνες πολίτες. Έχουν ελληνική υπηκοότητα. Σύμφωνα με τον νόμο φοιτούν σε ελληνικά σχολεία, διδάσκονται ό,τι διδάσκονται και οι υπόλοιποι Έλληνες και επιπλέον μαθαίνουν τις διδαχές του Κορανίου (σε αντικατάσταση του μαθήματος των θρησκευτικών) και την τουρκική γλώσσα μαζί με την ελληνική. Στην περιοχή υπάρχουν μειονοτικά δημοτικά και γυμνάσια, όπου φοιτούν μαθητές της μειονότητας, όμως υπάρχουν και μεικτά σχολεία όπου φοιτούν τόσο παιδιά της μειονότητας όσο και χριστιανόπουλα. Οι άντρες υπηρετούν κανονικά στον ελληνικό στρατό, η μόνη διαφορά είναι ότι ορκίζονται στο Κοράνι και όχι στο Ευαγγέλιο. Οι μαθητές έχουν δικαίωμα να φοιτήσουν μέσω πανελλαδικών εξετάσεων στα ΑΕΙ και τα ΤΕΙ όλης της χώρας με δικό τους σύστημα μοριοδότησης από το 1997, το οποίο είναι διαφορετικό επειδή τα παιδιά αυτά έχουν προβλήματα με την γλώσσα. Συνήθως στο σπίτι μιλάνε την γλώσσα ή διάλεκτο της εθνοτικής ομάδας στην οποία ανήκουν. Στο μειονοτικό σχολείο διδάσκονται τα τούρκικα και τα ελληνικά. Κυκλοφορώντας στις μεγάλες πόλεις της περιοχής όπου υπάρχει μεικτός πληθυσμός μιλούν ελληνικά.Είναι εύκολο να κατανοήσει κανείς, φτάνει να θέλει, ότι όταν εναλλάσσεις τόσο συχνά την γλώσσα με την οποία εκφράζεσαι δεν μπορείς να την μιλάς σωστά και ο γραπτός λόγος είναι ακόμα πιο δύσκολος.

    Τα παιδιά αυτά εισάγονται στα ελληνικά πανεπιστήμια, τα περισσότερα επιλέγουν πόλεις όπως η Θεσσαλονίκη, η Αθήνα, η Κομοτηνή. Δυσκολεύονται λόγω γλώσσας να τα τελειώσουν, όμως το όνειρο τους είναι να γυρίσουν πίσω και να ενισχύσουν τα χωριά τους με επιστήμονες. Πολλά από αυτά τα παιδιά επιλέγουν τα πανεπιστήμια της Κωνσταντίνουπολης και της Ανδριανούπολης. Το τουρκικό κράτος στα πλαίσια της προπαγάνδας ενισχύει τις σπουδές τους χαρίζοντας πολλές φορές τα δίδακτρα και επιτρέποντας την διαμονή σε εστίες. Το μεγαλύτερο ποσοστό και αυτών των παιδιών όμως επιστρέφουν στην πατρίδα τους. Αξιοσημείωτο είναι πως πολλά από αυτά επιλέγουν να σπουδάσουν ελληνική φιλολογία στα τουρκικά πανεπιστήμια και να επιστρέψουν πίσω ως δάσκαλοι.
    Οι σπουδές δεν είναι ο στόχος για τα παιδιά της μειονότητας. Οι οικογένειες είναι πολύ φτωχές, οι γονείς ασχολούνται με τις αγροτικές εργασίες (κυρίως στα καπνά) και την οικοδομή. Συνήθως δεν κάνουν σχέσεις όπως τα παιδιά της ηλικίας τους. Λόγω των ισλαμικών παραδόσεων και ανάλογα το χωριό, τα παιδιά αρραβωνιάζονται από μικρά και χωρίς να προηγηθεί κάποιος έστω εφηβικός έρωτας. Ο έρωτας δεν αποτελει τόσο μεγάλο ταμπού όσο ο γάμος με κάποιον Χριστιανό/Χριστιανή. Ακόμα και τα παιδιά που φεύγουν για σπουδές στις μεγάλες πόλεις δεν τολμούν να φανερώσουν τις όποιες ερωτικές τους σχέσεις με χριστιανούς. Οι ισλαμικές παραδόσεις κρατούν συνδεδεμένους τους κατοίκους των χωριών αυτών με την ιδιαίτερη ταυτότητα τους και τους προγόνους τους.
    Για την ελληνική πολιτεία, οι άνθρωποι αυτοί αποτελούσαν απειλή. Επί Χούντας στον δρόμο προς τα χωριά αυτά υπήρχε μια μπάρα και φυλάκια, που απαιτούσαν ειδική άδεια από τους κατοίκους για το πέρασμα τους είτε προς την πόλη (Ξάνθη), είτε προς τα χωριά τους. Επισκέπτης χωρίς καταγωγή από τα χωριά αυτά δεν μπορούσε να πάει να τα επισκεφθεί χωρίς σοβαρό λόγο. Η μπάρα έκλεινε κάποια στιγμή την νύχτα μέχρι το πρωί, πολλοί από τους κατοίκους παρέμεναν στην πόλη μακριά από το σπίτι τους. Παρόλο που η Χούντα έπαψε το 1974, οι μπάρες και οι έλεγχοι καταργήθηκαν μόλις το 1997. Για όποιον επισκεφθεί την περιοχή, οι μπάρες είναι ακόμα εκεί, σκουριασμένες και μονίμως ανεβασμένες πια (κανείς δεν βρέθηκε να τις ξηλώσει αναρωτιέμαι), και τα παλιά φυλάκια έχουν γίνει στάσεις των λεωφορείων που ενώνουν τα χωριά μεταξύ τους και με την Ξάνθη. Εδώ και λίγα χρόνια έχουν τα ίδια δικαιώματα με τους υπόλοιπους πολίτες για την διεκδίκηση θέσης στο δημόσιο και φυσικά εκλέγονται στην ελληνική βουλή.
    Εδώ και καιρό δεν έχουν πρόσβαση στην ελληνική τηλεόραση καθώς ο αναμεταδότης έχει καταστραφεί. Αντιθέτως μέσω δορυφορικής (συνήθως televes) "πιάνουν" τα διεθνή ΜΜΕ και φυσικά τα τούρκικα. Το διαδίκτυο επίσης δεν έχει φτάσει στα μέρη αυτά, ενώ είναι πολύ δύσκολη και η επικοινωνία μέσω κινητού καθώς δεν έχουν σήμα όλες οι εταιρείες και όταν αυτό συμβαίνει είναι σε συγκεκριμένα σημεία. Οι υποδομές των δρόμων είναι επίσης πολύ παλιές και χρειάζεται να γίνει μια καλή συντήρηση. Δεδομένου και του υψόμετρου πολλά χωριά αποκλείονται τον χειμώνα λόγω χιονιού.
    Αν τους ρωτήσεις θα σου πουν πως νιώθουν Έλληνες. Πολλοί από αυτούς αναγκάζονται να μεταναστεύσουν στην Γερμανία και αλλού ως φθηνά εργατικά χέρια, όμως νιώθουν Έλληνες. Είναι περήφανοι για την καταγωγή τους, για την γλώσσα και την θρησκεία τους, όμως νιώθουν Έλληνες. Και είναι Έλληνες. Έλληνες που το κράτος τους έχει εγκαταλείψει εδώ και πολλά χρόνια, Έλληνες που διεκδικεί η Βουλγαρία και η Τουρκία για τα δικά τους συμφέροντα. Έλληνες που η γνώμη τους και η ιδιαιτερότητα τους δυστυχώς δεν λήφθηκε ποτέ υπόψιν από κανέναν αρμόδιο.Προτρέπουμε τους αναγνώστες μας, αν τους φέρει ποτέ ο δρόμος προς την Θράκη, να αφιερώσουν μια μέρα να επισκεφθούν αυτά τα χωριά και να μιλήσουν με τους κατοίκους. Είναι επιφυλακτικοί αλλά είναι πολύ φιλόξενοι. Η άγνοια δεν ωφέλησε ποτέ κανέναν, γεννάει μόνο φόβο. Και από τους συγκεκριμένους ανθρώπους δεν έχουμε τίποτα να φοβόμαστε.
   

Υπόθεση Εργκένεκον και Ελλάδα

    Η Τουρκία απαριθμεί στην σύγχρονη πολιτική ιστορία της τρία στρατιωτικά πραξικοπήματα, ένα το 1960 κατά της κυβέρνησης Μεντερές, ένα το 1971 και ένα το 1980 κατά της κυβέρνησης Ντεμιρέλ(παρέμβαση του στρατού στα πολιτικά δρώμενα της χώρας έγινε και το 1997). Η υπόθεση Εργκένεκον, που πήρε το όνομα της από την μυθική χώρα από όπου προέρχεται το τουρκικό έθνος, είναι άλλη μια απόπειρα πραξικοπήματος κατά της κυβέρνησης Ερντογάν που σχεδιαζόταν ήδη από το 2003. Η κυβέρνηση του κόμματος του Ερντογάν βρίσκεται στην τρίτη θητεία της μετά τις εκλογές του 2011 και πρόκειται για μια φιλο-ισλαμική κυβέρνηση. Αυτό ενόχλησε και ενοχλεί αρκετούς στην Τουρκία καθότι ένα ισλαμιστικό κόμμα αντιτίθεται στις βασικές αρχές του κεμαλισμού (θα γράψουμε μια άλλη φορά αναλυτικά για τον κεμαλισμό και τις αρχές του). Βασικός "υπερασπιστής" του κεμαλισμού στην Τουρκία είναι ο στρατός που από δεκαετίες έχει συνηθίσει σε έναν βαθύ ρόλο στην διακυβέρνηση της χώρας. 

    Το 2008 έγιναν οι πρώτες συλλήψεις στρατιωτικών με την κατηγορία σχεδιασμού ανατροπής της κυβέρνησης Ερντογάν και της ανάληψης της εξουσίας με την βία. Καθόλη την διάρκεια του 2008 και του 2009 όλο και περισσότερες συλλήψεις γίνονται, συλλήψεις που περιλαμβάνουν υψηλόβαθμα στελέχη του στρατού και της αστυνομίας, τόσο εν ενεργεία όσο και αποστράτων. Μέσα στην υπόθεση αυτή περιλαμβάνονται και άλλες μικρότερες που αφορούσαν τον σχεδιασμό επιχειρήσεων στρατιωτικών και τρομοκρατικών με σκοπό την αποδυνάμωση της κυβέρνησης Ερντογάν και την κατάληψη της εξουσίας από τους στρατιωτικούς. 

    Ένα από αυτά τα "μικρότερα" σχέδια είναι και το σχέδιο "Βαριοπούλα", το οποίο αφορά τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Η επιχείρηση "Βαριοπούλα" αποκαλύφθηκε στις αρχές του 2010 από την τουρκική εφημερίδα Taraf. Περιελάμβανε τέσσερα υπο-σχέδια θα λέγαμε που αφορούσαν αύξηση των εντάσεων στην περιοχή του Αιγαίου με αερομαχίες και την ρίψη ενός τουρκικού μαχητικού με σκοπό να κατηγορηθεί η ελληνική πλευρά και να "αποδειχτεί" με αυτό τον τρόπο η τρύπα στην τουρκική άμυνα. Συνοπτικά τα σχέδια περιελάμβαναν μέχρι και αποβάσεις σε ελληνικά νησιά, δημιουργία έντασης στα ελληνοτουρκικά σύνορα στην Θράκη, δολοφονική επίθεση κατά του Πατριάρχη Βαρθολομαίου κτλ. Για αναλυτικές πληροφορίες σχετικά με την υπόθεση Βαριοπούλα μπορείτε να βρείτε εδώ ολόκληρο το κατηγορητήριο (στα τούρκικα) http://www.belgeler.com/blg/289z/balyoz-ddianamesi-tam-metni. 

    Το σοκαριστικό για τον μέσο πολίτη είναι η ευκολία με την οποία σχεδιάζεται η ανατροπή μιας κυβέρνησης καθώς και ο σχεδιασμός επιχειρήσεων που περιλαμβάνουν απώλεια ανθρώπινης ζωής. Όταν ξεπεραστεί αυτό το σοκ, ο μέσος πολίτης αντιλαμβάνεται πως όλα είναι θέμα συμφερόντων και πως για τέτοιου είδους συμφέροντα δεν υπολογίζονται οι παράπλευρες απώλειες.  

    Το 2012 οι περισσότεροι από τους κατηγορούμενους καταδικάστηκαν σε πολυετείς φυλακίσεις. Πρόκειται για μια πολιτική νίκη του Ερντογάν αλλά και των μυστικών υπηρεσιών, για μια αποδυνάμωση του στρατού που πολλοί ηγέτες επιθυμούσαν αλλά κανένας δεν τολμούσε. Θεωρούμε πως η κατάργηση του βαθέως κράτους στην Τουρκία είναι μια χρονοβόρα διαδικασία η οποία χρειάζεται αποφασιστικότητα. Ο Τούρκος πρωθυπουργός κατάφερε αναμφίβολα με την αποκάλυψη της υπόθεσης Εργκένεκον και την καταδίκη των εμπλεκομένων(πάνω από 300 άτομα) ένα καίριο πλήγμα στο τουρκικό βαθύ κράτος. Το ερώτημα είναι για πόσο;

    Και η Ελλάδα; Ποια ήταν η αντίδραση της χώρας μας σε όλες αυτές τις αποκαλύψεις; Οι σχέσεις μας με την Τουρκία δεν δείχνουν να έχουν επηρεαστεί τουλάχιστον φανερά. Κατά την γνώμη μας, δεν πρέπει να επηρεαστούν εφόσον οι κατηγορούμενοι καταδικάστηκαν.  Όμως οι αρμόδιοι της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής ας κρατήσουν στα υπόψιν πως τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται. Ας διδαχθούμε και κάτι από την ιστορία. 

   

Ελληνική ΑΟΖ και ενεργειακά αποθέματα στον καιρό της κρίσης

Η πιθανότητα υδρογονανθράκων στο υπέδαφος της ελληνικής επικράτειας και η πιθανή εκμετάλλευση τους στον καιρό της κρίσης, επανήλθε στο προσκήνιο δυναμικά μετά την ανακάλυψη των κυπριακών κοιτασμάτων το 2010. Στην πραγματικότητα το θέμα τόσο του καθορισμού της ΑΟΖ όσο και της εκμετάλλευσης των όποιων ελληνικών ενεργειακών αποθεμάτων είναι αρκετά παλιό. Σήμερα όμως, στο μέσο μιας τεράστιας οικονομικής κρίσης, η οποία δεν ξέρουμε πόσο βαθειά είναι, ούτε πόσο ακόμα θα κρατήσει ποιο είναι το όφελος του καθορισμού ή όχι της ελληνικής ΑΟΖ και πόσο αξίζουν τα όποια κοιτάσματα της;

Όπως ξαναγράψαμε σε παλιότερη δημοσίευση μας (δημοσίευση 3/10/2012), ως ΑΟΖ ορίζεται "η πέραν και παρακείμενη της αιγιαλίτιδας ζώνης θαλάσσια περιοχή, το πλάτος της οποίας μπορεί να φτάσει τα 200 ναυτικά μίλια από τις γραμμές βάσης από τις οποίες μετράται η αιγιαλίτιδα ζώνη." Αποτελεί μια σχετικά πρόσφατη εξέλιξη του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας και θεσμοθετήθηκε κατά την τρίτη σχετική διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών, το 1982. Η σύμβαση αυτή είναι γνωστή ως Σύμβαση του 1982 και περισσότερες λεπτομέρειες για το θέμα της ΑΟΖ σε αυτήν μπορείτε να δείτε εδώ:  http://www.un.org/depts/los/convention_agreements/texts/unclos/part5.htm
Για να ορίσει ένα παράκτιο κράτος ΑΟΖ πρέπει ή να την διακηρύξει ή σε περίπτωση που απέχει λιγότερο από 200 ναυτικά μίλια από τις ακτές άλλου κράτους να προβεί σε από κοινού συμφωνία οριοθέτησης. Στην ανατολική Μεσόγειο τα παράκτια κράτη μπορούν μόνο να έλθουν σε συμφωνίες μεταξύ τους, καθώς κανένα κράτος δεν απέχει από κάποιο άλλο πάνω από 200 ναυτικά μίλια. Η Κύπρος έκανε ακριβώς αυτό με την Αίγυπτο, τον Λίβανο και το Ισραήλ. Προσέγγισε επίσης την Ελλάδα και την Συρία με τον ίδιο σκοπό. Στα όρια της ΑΟΖ της με το Ισραήλ ανακαλύφθηκαν μεγάλες ποσότητες υδρογονανθράκων (ήδη από το 2009 το Ισραήλ είχε προβεί σε μελέτες και εξορύξεις σε οικόπεδα επί της δικής του ΑΟΖ, πολύ κοντά στην κυπριακή ΑΟΖ). Από τα τέλη του 2011 η αμερικανική εταιρεία Noble εγκατέστησε γεωτρύπανο στο κυπριακό οικόπεδο 12 (Αφροδίτη) ενώ η Κυπριακή Δημοκρατία ολοκλήρωσε  τον δεύτερο γύρο του διαγωνισμού αδειοδοτήσεων σε εταιρείες παραγωγής ενέργειας. 
Η Ελλάδα δεν έχει προβεί σε αντίστοιχες συμφωνίες ακόμα. Το καλοκαίρι του 2011 ο τότε υφυπουργός ΥΠΕΚΑ, κ. Μανιάτης με τον νόμο 4001/2011(βλ. http://www.maniatisy.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=4327:-a-&catid=63:2011-01-17-10-40-26&Itemid=11), μεταξύ άλλων, έκανε γνωστούς στην διεθνή κοινότητα τους ελληνικούς χάρτες για σεισμικές έρευνες, χάρτες που αποτελούν ένα σημαντικό βήμα για την οριοθέτηση της ελληνικής ΑΟΖ. Η ελληνική ΑΟΖ δεν μπορεί να ανακηρυχθεί, αν και κάτι τέτοιο θα ήταν πολύ ωραίο. Η θαλάσσια εγγύτητα μας με άλλες χώρες και τα νησιωτικά συμπλεγματα στο Αιγαίο πέλαγος, δεν επιτρέπουν την αυθαίρετη αυτή κίνηση της χώρας μας μέσα σε ειρηνικά τουλάχιστον πλαίσια. Η Ελλάδα θα πρέπει να οριοθετήσει ΑΟΖ με την Αλβανία, την Ιταλία, την Λιβύη, την Κύπρο και την Τουρκία. Η πιθανή οριοθέτηση με την Κύπρο, ενοχλεί την Τουρκία που ισχυρίζεται πως περιορίζεται πολύ η δική της ΑΟΖ στην περιοχή (η Τουρκία έχει οριοθετήσει ΑΟΖ στην Μαύρη Θάλασσα αλλά όχι στην Μεσόγειο). Επιπλέον, διατείνεται υπέρ της άποψης πως τα νησιά του Αιγαίου δεν έχουν δικαιώμα σε ΑΟΖ και πως αυτή στο Αιγαίο πρέπει να οριοθετηθεί με την βάση της μέσης γραμμής(ηπειρωτικός κορμός της Ελλάδας). Δεδομένου ότι η Τουρκία δεν έχει υπογράψει την Σύμβαση του 1982, είναι εύκολο να αντιληφθούμε πως η οριοθέτηση ΑΟΖ με την Τουρκία θα είναι προβληματική και ως εκ τούτου χρειάζεται ένας μακρύς και υπομονετικός διάλογος μαζί της.
Ποιος ο σκοπός όμως της κήρυξης ή της οριοθέτησης ΑΟΖ; Η ύπαρξη ή μη της ΑΟΖ για ένα παράκτιο κράτος δεν επηρεάζει επουδενί τις υπόλοιπες θαλάσσιες ζώνες του (αιγιαλίτιδα ζώνη, υφαλοκρηπίδα κτλ) και φυσικά δεν επηρεάζει ούτε την εδαφική του κυριαρχία. Η ΑΟΖ εξυπηρετεί σκοπούς έρευνας και εκμετάλλευσης καθώς και προστασίας των θαλάσσιων πόρων και του περιβάλλοντος. Στην περίπτωση της Ελλάδας, μελέτες έδειξαν πως νοτίως της Κρήτης αλλά και στο Ιόνιο υπάρχουν σημαντικά κοιτάσματα υδρογονανθράκων. Αυτό σημαίνει πως αν ενδιαφερθούν εταιρείες ενέργειας και προβούν σε εξορύξεις μετά από σχετικό διαγωνισμό αδειόδοτησης από την ελληνική πλευρά (η ύπαρξη κοιτασμάτων δεν προϋποθέτει πάντα πως η εξόρυξη τους είναι εύκολη και οικονομικά συμφέρουσα), και αν τα κοιτάσματα είναι τόσο σημαντικά όσο δείχνουν οι μελέτες (χρειάζονται πολλές μελέτες που απαιτούν χρόνο και χρήμα), η Ελλάδα μπορεί να αποκτήσει τους δικούς της υδρογονάνθρακες, να καλύψει ένα ποσοστό από τις ενεργειακές της ανάγκες και να φέρει επενδύσεις καθώς και νέες θέσεις εργασίας. Αν τα κοιτάσματα αυτά εκτός από μεγάλα σε μέγεθος είναι και εύκολο να εξορυχθούν, στην Ελλάδα μπορεί να προκύψουν ή να αναπτυχθούν νέα επιστημονικά πεδία και να βγουν νέοι επιστήμονες.
Λόγω της οικονομικής κατάστασης της χώρας μας, οι εξορύξεις πρέπει να ανατεθούν σε ξένες εταιρείες. Με μια καλή συμφωνία μπορούμε να αποκομίσουμε κέρδη και με έξυπνη διαχείριση αυτών να προωθήσουμε την ανάπτυξη του τομέα της ενέργειας, σε μια χώρα που χρειάζεται ανάπτυξη επειγόντως σε κάθε τομέα. Για να γίνει αυτό η ύπαρξη ΑΟΖ σε περιοχές που μπορεί να επιφέρουν κρίση με γειτονικές χώρες (πχ το Αιγαίο ή η Ανατολική Μεσόγειος) δεν είναι απαραίτητη.  Η Ελλάδα μπορεί να το κάνει σε περιοχές μη αμφισβητούμενες, όπως είναι το Ιόνιο, και το κάνει σε κάποιες από αυτές, με αργά βήματα, αλλά το κάνει. Εμείς πιστεύουμε πως δεν είμαστε σε θέση σε αυτήν την χρονική συγκυρία να ρισκάρουμε εντάσεις με γειτονικές χώρες. Μια σοβαρή προσέγγιση του θέματος των πιθανών ενεργειακών μας αποθεμάτων και στην ξηρά και στην θάλασσα και μια αθόρυβη προώθηση του θέματος της ΑΟΖ είναι μια σοφή επιλογή κατά την γνώμη μας, θα ήταν δε ιδιαίτερα γόνιμο και βοηθητικό να σταματήσει η παραπληροφόρηση καθώς και η χρησιμοποίηση του θέματος για λόγους πολιτικής εσωτερικής προπαγάνδας.