Ο Μουσταφά Κεμάλ(μετέπειτα Ατατούρκ), θεωρείται ο "πατέρας" του τουρκικού έθνους, και ο μεγαλύτερος μέχρι σήμερα μεταρρυθμιστής του τουρκικού κράτους. Γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη το 1880 και είναι ο ιδρυτής της τουρκικής δημοκρατίας μετά τον κατακερματισμό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Δεν θέλω να αναφερθώ στις πράξεις του Κεμάλ σε σχέση με τις μειονότητες της Αυτοκρατορίας, αυτό είναι ένα άλλο θέμα μιας επόμενης ίσως δημοσίευσης. Θα αναφερθώ όμως στο έργο του Κεμάλ(συνοπτικά) ως προς την πατρίδα του. Και Τούρκοι και ξένοι επιστήμονες αναγνωρίζουν στο πρόσωπο του έναν χαρισματικό ηγέτη(δικτάτορα στην εποχή του), μια σημαντική προσωπικότητα του 20ου αιώνα.
Ο Μουσταφά Κεμάλ αφιέρωσε μεγάλο μέρος της ζωής του στην δημιουργία αυτού που σήμερα θεωρούμε τουρκικό κράτος. Στις αρχές του 20ου αιώνα εξορίστηκε στην Συρία λόγω πολιτικών αναταραχών, όπου και οργάνωσε τις πρώτες ομάδες ατόμων αφοσιωμένων σε αυτόν. Οι ομάδες αυτές επεκτάθηκαν και στα Βαλκάνια. Συμμετείχε ενεργά στον Α Βαλκανικό και Α' Παγκόσμιο πόλεμο ως ταγματάρχης, διοικώντας τα στρατεύματα τόσο αποτελεσματικά ώστε να κερδίσει σεβασμό και αναγνώριση από τους συναδέλφους του.
Λίγο μετά την ελληνική απόβαση στα Μικρασιατικά παράλια, οργάνωσε την Επιτροπή για την Άμυνα της Ανατολικής Μικράς Ασίας. Οι διχογνωμίες μεταξύ των αντιπάλων, και η αντίσταση στην ξένη κατοχή λειτούργησαν προς όφελος του Κεμάλ και των οπαδών του. Κατάφερε και σύναψε ειρήνη με την Ρωσία, ενώ οι διαφωνίες μεταξύ Ιταλών και Γάλλων, οδήγησαν στην εγκατάλειψη των Ελλήνων στην Μικρά Ασία, απέναντι σε έναν πανίσχυρο στρατιωτικά Κεμάλ, κάτι που οδήγησε στις τραγικές συνέπειες της Μικρασιατικής καταστροφής. Το καλοκαίρι του 1923 υπέγραψε την Συνθήκη της Λωζάννης, η οποία καθόρισε τα σημερινά εδάφη της Τουρκίας, ενώ το φθινόπωρο του ίδιου χρόνου εξελέγη πρόεδρος της τουρκικής δημοκρατίας που ο ίδιος σύστησε.
Η δεκαετία του 1920 χαρακτηρίζεται από μεταρρυθμίσεις που στόχο είχαν τον προσανατολισμό της Τουρκίας προς την Δύση. To 1924 καθιερώθηκε το δημοκρατικό πολίτευμα(αν και ο Κεμάλ κυβέρνησε σχεδόν δικτατορικά). Εξάλειψε το Ισλάμ από την πολιτική και καθημερινή ζωή των Τούρκων, άλλαξε το αλφάβητο χρησιμοποιώντας λατινικούς χαρακτήρες και αντικαθιστώντας τους αραβικούς και απλοποίησε την δομή της τουρκικής γλώσσας. Επέβαλε την υιοθέτηση οικογενειακών ονομάτων-επιθέτων. Κατάφερε να εντάξει την Τουρκία στην Κοινωνία των Εθνών και με την υπογραφή της συνθήκης του Μοντρέ, ανέκτησε τον έλεγχο των Στενών.
Μέσα σε σχεδόν είκοσι χρόνια κατάφερε να αποδώσει εθνική ταυτότητα στους Τούρκους, να αφήσει πίσω το οθωμανικό παρελθόν και να στραφεί ολοκληρωτικά προς την Δύση, όπου και πίστευε πως βρίσκεται η ανάπτυξη και η πρόοδος. Ο τουρκικός εθνικισμός οφείλεται κυρίως στον Ατατούρκ. Πέθανε το 1938 από κίρωση του ήπατος.
Δεν θέλω να αναφερθώ στις πράξεις του Κεμάλ σε σχέση με τις μειονότητες της Αυτοκρατορίας, αυτό είναι ένα άλλο θέμα μιας επόμενης ίσως δημοσίευσης. Θα αναφερθώ όμως στο έργο του Κεμάλ(συνοπτικά) ως προς την πατρίδα του. Και Τούρκοι και ξένοι επιστήμονες αναγνωρίζουν στο πρόσωπο του έναν χαρισματικό ηγέτη(δικτάτορα στην εποχή του), μια σημαντική προσωπικότητα του 20ου αιώνα.
Ο Μουσταφά Κεμάλ αφιέρωσε μεγάλο μέρος της ζωής του στην δημιουργία αυτού που σήμερα θεωρούμε τουρκικό κράτος. Στις αρχές του 20ου αιώνα εξορίστηκε στην Συρία λόγω πολιτικών αναταραχών, όπου και οργάνωσε τις πρώτες ομάδες ατόμων αφοσιωμένων σε αυτόν. Οι ομάδες αυτές επεκτάθηκαν και στα Βαλκάνια. Συμμετείχε ενεργά στον Α Βαλκανικό και Α' Παγκόσμιο πόλεμο ως ταγματάρχης, διοικώντας τα στρατεύματα τόσο αποτελεσματικά ώστε να κερδίσει σεβασμό και αναγνώριση από τους συναδέλφους του.
Λίγο μετά την ελληνική απόβαση στα Μικρασιατικά παράλια, οργάνωσε την Επιτροπή για την Άμυνα της Ανατολικής Μικράς Ασίας. Οι διχογνωμίες μεταξύ των αντιπάλων, και η αντίσταση στην ξένη κατοχή λειτούργησαν προς όφελος του Κεμάλ και των οπαδών του. Κατάφερε και σύναψε ειρήνη με την Ρωσία, ενώ οι διαφωνίες μεταξύ Ιταλών και Γάλλων, οδήγησαν στην εγκατάλειψη των Ελλήνων στην Μικρά Ασία, απέναντι σε έναν πανίσχυρο στρατιωτικά Κεμάλ, κάτι που οδήγησε στις τραγικές συνέπειες της Μικρασιατικής καταστροφής. Το καλοκαίρι του 1923 υπέγραψε την Συνθήκη της Λωζάννης, η οποία καθόρισε τα σημερινά εδάφη της Τουρκίας, ενώ το φθινόπωρο του ίδιου χρόνου εξελέγη πρόεδρος της τουρκικής δημοκρατίας που ο ίδιος σύστησε.
Η δεκαετία του 1920 χαρακτηρίζεται από μεταρρυθμίσεις που στόχο είχαν τον προσανατολισμό της Τουρκίας προς την Δύση. To 1924 καθιερώθηκε το δημοκρατικό πολίτευμα(αν και ο Κεμάλ κυβέρνησε σχεδόν δικτατορικά). Εξάλειψε το Ισλάμ από την πολιτική και καθημερινή ζωή των Τούρκων, άλλαξε το αλφάβητο χρησιμοποιώντας λατινικούς χαρακτήρες και αντικαθιστώντας τους αραβικούς και απλοποίησε την δομή της τουρκικής γλώσσας. Επέβαλε την υιοθέτηση οικογενειακών ονομάτων-επιθέτων. Κατάφερε να εντάξει την Τουρκία στην Κοινωνία των Εθνών και με την υπογραφή της συνθήκης του Μοντρέ, ανέκτησε τον έλεγχο των Στενών.
Μέσα σε σχεδόν είκοσι χρόνια κατάφερε να αποδώσει εθνική ταυτότητα στους Τούρκους, να αφήσει πίσω το οθωμανικό παρελθόν και να στραφεί ολοκληρωτικά προς την Δύση, όπου και πίστευε πως βρίσκεται η ανάπτυξη και η πρόοδος. Ο τουρκικός εθνικισμός οφείλεται κυρίως στον Ατατούρκ. Πέθανε το 1938 από κίρωση του ήπατος.
